Historia zaczęła się w Tczewie
Historia Miejskiego Zakładu Komunikacji w Starogardzie Gdańskim zaczyna się w grudniu 1970 roku. Wówczas na fali strajkowych postulatów mieszkańcy miasta zaczęli ponawiać stawiane od wielu lat wnioski o utworzenie komunikacji miejskiej. W kwietniu kolejnego roku z inicjatywy władz powiatu starogardzkiego odbyła się w Tczewie narada, na której podjęto decyzję o uruchomieniu od początku lipca komunikacji miejskiej w Starogardzie. Zadanie to powierzono działającemu już od prawie 15 lat MPK Tczew.
Na bazę starogardzkiego transportu miejskiego wybrane zostały obiekty po Zawodowej Straży Pożarnej oraz Zakładzie Oczyszczania Miasta przy ulicy Kościuszki. W maju i czerwcu 1971 roku rozpoczął się proces tworzenia oddziału MPK Tczew w naszym mieście. Pierwsza kadra, dobrana przez kierownika Jana Kotowskiego liczyła 17 kierowców, 17 konduktorek, 11 pracowników warsztatu, 6 pracowników umysłowych oraz 5 osób służby pomocniczej.
Do nowego oddziału MPK trafiło dziesięć Sanów H100, dostarczonych przez Wojewódzkie Zrzeszenie Gospodarki Komunalnej w Gdańsku, w tym 3 po kapitalnym remoncie (wycofane z Gdańska). Od pierwszego dnia działania komunikacji miejskiej, po mieście kursowało 8 pojazdów na czterech liniach z częstotliwością 10 (w godzinach szczytu) lub 15 minut (poza szczytami). W sierpniu 1971r. do miasta dotarł 11 autobus, który został skierowany jako 3 brygada na najbardziej zatłoczoną linię 12. Łączna długość 4 linii to 16,5 km.
Pierwsze starogardzkie linie miały następujący przebieg (w nawiasach dzisiejsze nazwy ulic):
11: Kocborowo – Skarszewska – Jagiełły – Rybickiego (Piłsudskiego) – Bieruta (Chojnicka) – Kościuszki – Paderewskiego – Pl.1 Maja (Rynek)
12: Dworzec PKP – Al.Wojska Polskiego – Świerczewskiego (Hallera) – Pl.1 Maja – Bieruta – Lubichowska – POM
13: Dworzec PKP – Al.Wojska Polskiego – Grunwaldzka – Gdańska – Świerczewskiego – Pl.1 Maja – Bieruta – Kościuszki – Jabłowska
14: Pl.1 Maja – Bieruta – Kościuszki – Pelplińska – Jabłowska
Po roku działania transportu miejskiego w Starogardzie uruchomiono linię numer 15 na trasie Dworzec PKP – Nowa Wieś (Cegielnia).
Szybki rozwój
W 1973 roku starogardzki oddział MPK Tczew miał w posiadaniu 20 autobusów oraz zatrudniał 103 pracowników. Nastąpiła też zmiana na stanowisku kierownika oddziału – Jana Kotowskiego zmienił Fryderyk Krupski. Długość tras wynosiła 22,2 km.
W ciągu kolejnych 3 lat uruchomione zostały trzy kolejne linie: 16 (w 1974r.), 17 (w 1975r.) i 21 (w 1976r.) na następujących trasach:
16: Szpital Rejonowy – Pl. 1 maja – 6 Marca (al. Armii Krajowej)
17: Stadnina – Kościuszki – 6 Marca
21: Dworzec PKP – Pl. 1 Maja – Janowo – Owidz
W 1974 roku wprowadzone zostały we wszystkich kasowniki, a tym samym uległa likwidacji obsługa konduktorska. Przełom w starogardzkiej komunikacji nastąpił 1 stycznia 1975 roku, wówczas oddział MPK Tczew został włączony do MPK Gdańsk i stał się wydziałem. Rok później został wprowadzony do ruchu pierwszy Autosan H9-35. Z dostępnych materiałów wynika, że w 1980 roku przewieziono 14,5 mln pasażerów. Trasy obsługiwano 38 autobusami Autosan H9-35.
W 1981 roku starogardzka komunikacja miejska usamodzielnia się – został powołany Zakład Komunikacji Miejskiej. W kolejnym roku uruchomione zostały dwie nowe linie: 9 (Dworzec PKP – Koteże) oraz 18 (Dworzec PKP – Nowa Wieś Cegielnia), zmieniona została też linia nr 15, która została skierowana do Nowej Wsi.
W roku 1983 oddano do użytku wiadukt na ulicy Gdańskiej. Umożliwiło to dotarcie do rejonów do tej pory nie obsługiwanych przez miejskie autobusy. Z dniem otwarcia przez wiadukt pojechały linie 11 i 13. Ta ostatnia miała pętlę tuż za wiaduktem, przy zakładzie Famos, zaś 11 skierowano przez ul. Derdowskiego na swą dotychczasową pętlę w Żabnie. Rosnąca liczba mieszkańców Łapiszewa wymusiła dość szybką korektę linii 13, która od wiaduktu zaczęła stanowić krótszy wariant 11 – pętla znajdowała się przy ul. Kryzana, czyli mniej więcej w tym samym miejscu, co pierwsza pętla linii 11. W tym samym roku uruchomiona została linia 23: Dworzec PKP – Kolincz (później także Klonówka).
W kolejnym, 1984 roku uruchomione zostały kolejne 4 linie autobusowe: 10 (Pomorska, Neptun – Szpital – Linowiec), 19 (Żabno – Przedmieście), 20 (Pomorska, Neptun – Szpital – Okole – Krąg) oraz 22 (Koteże – Rynek – Kokoszkowy). Tym samym zlikwidowano wszystkie luki w numeracji. Odtąd po Starogardzie kursowało 15 linii ponumerowanych od 9 do 23. Trasy obsługiwało prawie 70 autobusów.
Linia nocna
W 1985 uruchomiona została pierwsza i dotychczas jedyna w historii miasta linia nocna o numerze 50. Trasa była skomplikowana, na przeważającej części trasa przebiegała jednokierunkowo. Autobusy zaczynały swoją trasę na os. Kopernika, później ulicami Jana Pawła II, Hallera, Traugutta docierały na Dworzec PKP skąd jechały dalej ul. Skorupki i Gdańską do pętli na Żabnie. Autobusy wracały na os. Kopernika ulicami: Kolejową, Niepodległości, Lubichowską. Linia nie przyjęła się wśród mieszkańców i po niecałym roku funkcjonowania została zlikwidowana.
Korekty, zmiany, nowości
1 maja 1989 na miejscu ZKM powstało Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji. Od 1971 roku dokonane zostały kilkukrotnie zmiany w przebiegu linii. Do najważniejszych można zaliczyć korektę przebiegu linia 12 zamiast ul. Gdańską zaczęła jeździć ul. Traugutta, linia 21 zamiast do Owidza została skierowana do Jabłowa. Niektóre kursy linii 12 skierowano do pętli przy budującym się osiedlu Przylesie. Dokonana została także dość istotna korekta trasy 19, którą kilka miesięcy po powstaniu zamiast do Przedmieścia skierowano w rejon nowych osiedli: Konstytucji 3 Maja i Juranda ze Spychowa.
W 1996 roku powstały linie 1, 2, 3, 4, 5, 6, ale zlikwidowano 8, 9, 10, 11, 17, 20, 22:
1: Klonówka – Kolincz – Owidz – Kościuszki – Lubichowska – Koteże (kursy w dni powszednie poza szczytem oraz niedziele i święta)
2: Nowa Wieś – Zblewska – Niepodległości – Lubichowska – Koteże (kursy tylko w dni powszednie w godz. szczytu)
3: Kryzana – Skarszewska – Cmentarz – Linowiec – Okole – Krąg (kursy tylko w dni powszednie w godz. szczytu)
4: Sucumin – Sumin – Rokocin – Zblewska – Niepodległości – Pomorska – Jana Pawła II – Kopernika – Pelplińska – Janowo – Jabłowo (kursy w dni robocze poza szczytem i w dni świąteczne)
5: Stadnina – Mickiewicza – Norwida – Kanałowa – Hallera – Gdańska – Kokoszkowy – Ciecholewy
6: Kościuszki – Pomorska – Niepodległości – Jagiełły – Szpital – Sikorskiego – Gdańska – Derdowskiego – Kocborowo – Skarszewska – Cmentarz – Linowiec – Okole – Krąg (kursy w dni powszednie poza szczytem oraz niedziele i święta)
Koniec linii podmiejskich
W lipcu 1998r. zlikwidowane zostały niemal wszystkie linie podmiejskie. Przestały funkcjonować linie 1, 2, 3, 4, 5, 6, 13, 18, 21 i 22. Powstały za to 3 nowe linie 7, 17 i 24. W tym samym czasie zmieniono trasę linii 16, którą z powodu złego stanu ulicy Ściegiennego pokierowano z ulicy Jagiełły na Nowowiejską, następnie poprzez nowy wjazd do Szpitala dalej poprzez Os. Piastów do pętli Nad Jarem. W następnym roku, w związku z wybudowaniem pętli przy ul. Bohaterów Monte Cassino wydłużono drugi koniec tej linii, a pętlę przy Armii Krajowej zlikwidowano. W 1998 roku do Starogardu trafiły również nowe, niskopodłogowe autobusy marki Neoplan.
We wrześniu 2000 roku zlikwidowana została długoletnia pętla i dyspozytornia Dworzec PKP. W okresie jej świetności na pętli swoją trasę kończyły autobusy 7 linii.
Historia najnowsza
Wraz z początkiem lipca 2004 roku wprowadzony został program optymalizacji transportu zbiorowego. Ulega zmianie częstotliwość kursowania autobusów – na wszystkich liniach, wprowadzono częstotliwość modułową zwiększoną w godzinach pomiędzy 9.30 a 13.30, zmniejszona rano i wieczorem, skoordynowano rozkłady, wprowadzono oznaczenie pojazdów niskopodłogowych. Zmieniony został także format rozkładów tabliczkowych na przystankach.
W 2007 roku, po prawie 10 latach przerwy, Miejski Zakład Komunikacji wzbogacił się o nowe pojazdy. Na trasy wyjechały wówczas autobusy z poznańskiej fabryki Solarisa.
Dwa lata później, w czerwcu 2009 roku starogardzki przewoźnik wzbogacił się o nową bazę. Po wieloletnich staraniach oddana została nowoczesna zajezdnia autobusowa przy ul. Tczewskiej 20 wyposażona między innymi w stację paliw, myjnie, hale warsztatową oraz pomieszczenia biurowe.
W 2010 roku Gmina Miejska Starogard Gdański w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007 – 2013 zrealizowała zakup 11 nowych autobusów. W ramach tego programu we wrześniu 2010 roku do Starogardu trafiło 5 nowych Mercedesów Citaro, zaś w czerwcu 2011 roku przyjechało do naszego miasta 6 Mercedesów Conecto. Wszystkie zakupione autobusy wyposażone są między innymi w głosowy system informacji pasażerskiej oraz biletomaty. Wraz z wyjazdem na trasę nowych Mercedesów Conecto, wycofane zostały stare Autosany i Scanie, a Miejski Zakład Komunikacji dołączył do niewielkiego grona polskich przewoźników, który teraz obsługuje wszystkie swoje trasy tylko autobusami niskopodłogowymi.
Autor: Krzysztof Kalkowski / PulsGdanska.pl